Dünyada Düşen Gıda Fiyatları Türkiye’de Enflasyonla Arayı Açıyor, Vatandaşın Ceplerini Yakıyor
Gıda fiyatlarındaki artış özellikle düşük gelirli insanları etkiliyor. Bütçelerinin giderek daha fazlasını kendilerini tatmin etmek için harcayan sabit gelirli ve düşük gelirli insanlarla enflasyon arasındaki bağlantı üzücü. Öte yandan dünyada gıda fiyatları düşüyor.
TÜİK’te son yılın genel TÜFE artışı yüzde 59 olurken, gıda enflasyonu yüzde 74 arttı.
Türkiye’de gıda fiyatlarındaki artış genel enflasyonun üzerinde gerçekleşti. Son 3 yıldır yükseliş devam ederken gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark da açılıyor.
Euronews derlemesine göre, 2021 yılında yeni ekonomik modele geçişten bu yana yıllık gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark 20 puanı aştı.
2004 yılından bu yana yüzde 25’in altında seyreden yıllık enflasyon, Ekim 2018’den sonra bu sınırı aşarak yüzde 25,2’ye ulaşırken, gıda enflasyonu 2004-2020 ortasında yüzde 33,2 ile Nisan 2019’da zirve yaptı.
Enflasyon Eylül 2021’den sonra rekor kırarken, yıllık gıda enflasyonu yüzde 100’ü aşarak 2022 Kasım’da yüzde 102’ye yükseldi.
Bu enflasyon oranlarından düşük gelirli insanlar zarar görürken, 2004 ile 2019 yılları arasında TÜFE ile gıda enflasyonu arasındaki fark 10 puanı aşmadı.
Gıda enflasyonu bazı dönemlerde düşük olsa da bu fark ilk kez Ağustos 2021’de 10 puanı aşmış, Nisan 2022’de ise yüzde 21’e kadar yükselmişti.
Son açıklanan TÜİK Ağustos 2023 TÜFE’sinde ise farkın yüzde 14,7 olduğu görüldü.
TÜİK bilgilerine göre 2021 sonlarında hayata geçirilen sistemde yıllık enflasyon ile gıda enflasyonu arasındaki farkın hızla genişlediği görülüyor.
Tam tersine dünyanın gidişatı tersine döndü. FAO Gıda Fiyat Endeksi Ağustos ayında düştü.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayınladığı rapora göre, ağustos ayında pirinç ve şeker dışındaki temel gıda ürünlerindeki düşüşle birlikte uluslararası gıda emtia fiyatlarında da düşüş yaşandı.
Küresel çapta ticareti yapılan gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, ağustos ayında temmuz ayına göre yüzde 2,1 düşerek ortalama 121,4 puanla Mart 2022’deki zirvesinin yüzde 24 gerisinde kaldı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Temmuz ayındaki yüzde 12,1’lik keskin yükselişini kısmen tersine çevirerek Ağustos ayında yüzde 3,1 azaldı.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi temmuz ayına göre yüzde 0,7 azaldı. FAO Pirinç Fiyat Endeksi ise tam tersine temmuz ayına göre yüzde 9,8 arttı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Okyanusya’dan bol miktarda tedarik edilen tam yağlı süt tozunun uluslararası fiyatlamasının etkisiyle bir önceki aya göre yüzde 4 azaldı. FAO Et Fiyat Endeksi de ağustos ayında yüzde 3 azaldı. FAO Şeker Fiyat Endeksi temmuz ayına göre yüzde 1,3 artarak Ağustos 2022 fiyatından ortalama yüzde 34,1 daha yüksek bir rakama ulaştı.
Dünyada gıda fiyatları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,8 oranında düşerken, Türkiye’de ağustos ayında yıllık yüzde 73,6 arttı.
